İşe Alımcıdan Stajyerlere Altın Değerinde Tavsiyeler

1223

İki buçuk yılı Borusan’da olmak üzere, 3,5-4 yıllık işe alım tecrübesi… Bunun son iki buçuk yılında sadece 2.500 – 3.000 arası adayla temasa geçmişim. Önceki tecrübelerimi de sayarsam bu sayı doğrusu hayli kabarıyor. Temastan kastım da telefon mülakatları, ön görüşmeler, yüz yüze görüşmeler, vaka çalışmaları vs… Durum böyle olunca da birçok hikâye biriktiriyor insan.

Farklı sektörleri, farklı pozisyonları tanımak, işe alımın alfabesini öğrenmek… Yaptığım görüşmelerde, tanıştığım adaylarda ve yöneticilerde beni neler etkiledi, tecrübelerimden damıttığım içgörüleri, keşke zamanında bilseydim dediğim şeyleri sizinle paylaşmak istedim bu yazıda.

STAJ BİR DENEME YANILMA ALANI

via GIPHY

Çalıştığım süre boyunca epey stajyer adayı gördüm. Uzun dönem staj pozisyonları için, özel proje alımları için çok sayıda kişiye temas ettim. Günümüz dünyasında staj dediğimizde aday tarafında, stajyer dediğimizde de şirket tarafında farklı önyargılar, farklı beklentiler olabiliyor. Acaba sadece fotokopi mi çekeceğim? Acaba departman asistanı gibi mi davranacaklar bana? Herkesin aklından bu tür sorular geçiyordur eminim ki. Bu soru işaretlerinin olması da gerekiyor aslında. Neticede staj dediğimiz sürede çok büyük bir şansa sahipsiniz. Lisansın korunaklı hayatı devam ederken, iş yaşamının ön gösterimine katılabiliyorsunuz. Bu şansı doğru değerlendirmek ve ön gösterimden alabildiğiniz tüm ipuçlarını almak sizin elinizde. Stajlar sayesinde belki yanlış bir iş alanına doğru gittiğinizi fark ediyorsunuz. Belki de işte bu benim mesleğim olmalı diyebiliyorsunuz.

Hiçbirimiz mezun olduğumuz gün mükemmel kararlar vererek, ertesi sabah hangi işi yapacağımızdan emin olarak çıkmadık okulun kapısından. Bu su götürmez bir gerçek. Yine de yaptığımız stajlar bize hangi yöne meyletmemiz gerektiğine dair işaretler göstermeye başlar. Ben mesela stajlarım sayesinde Jeofizik Mühendisi olamayacağımı anladım. Kariyerimi şekillendirmek istediğim alan orası değildi. Benzer durum arkadaşlarım arasında da yaşandı ve bir arkadaşım da benim gibi stajı sayesinde akademide görev almak istediğini keşfetti.

Yaptığımız stajlar bize hangi yöne meyletmemiz gerektiğine dair işaretler göstermeye başlar.

Yaptığım stajyer görüşmelerinde en çok dikkatimi çeken konu, benim mezun olduğum dönemle bugün arasında çok uzun bir zaman dilimi olmasa da bakış açılarının çok fazla değişmesi. Bu değişim olumlu yönde çünkü çok fazla kişi okulun zorunlu stajlarından ziyade gönüllü stajlar da yaparak farklı sektörleri görme şansı elde ediyor. Bu sayede durmak istediği noktaya giden yolu daha erken çizmeye başlayabiliyor. Bunun doğal sonucu olarak da mülakatlarda kendini bir adım öne taşıyabiliyor.

SADECE STAJ YAPMAYIN, SOSYAL FAALİYETLERİ DE ÖNEMSEYİN

Farklı sektörlerde ya da kararınızı verdiyseniz eğitim aldığınız alanda staj yapma konusundan çıkarsak bir diğer önemli konu da dersler dışında ne yaptığınız. Yani sosyal becerilerinizi nasıl geliştirdiğiniz. Görev aldığınız çalışmalar, aktiviteler, sizin iletişim yeteneklerinizi artıran sorumluluklar. Okul söyleşilerine ya da kariyer günlerini gittiğimizde gördüğümüz bir gerçek var ki orada görevli olan ya da katılımcı arkadaşlar daha fazla farkındalık yaratıyor. Bizlerle sohbet ederek alabildikleri kadar bilgi, ipucu almaya çalışıyorlar. Konuşmacıları dinleyerek kendi hayatlarıyla ortak bir nokta yakalamaya çalışıyorlar. Bunun sonucunda da daha mezun olmadan kendilerine küçük bir network yaratmaya başlıyorlar. Tamam sınavınıza denk geldi, o gün projeniz vardı ve etkinliklere katılamadınız. O zaman ben öne geçemeyecek miyim sorusu gelebilir aklınıza. Bu açığı kapatabileceğiniz farklı alanlar yaratmak da yine sizin elinizde.

Her okulun farklı kulüpleri, çeşitli etkinlik grupları oluyor. Festival düzenlemekten tutun, yabancı öğrencilerle ortak projeler yapmaya, spor etkinlikleri düzenlemeye, şirket gezileri organize etmeye, sosyal sorumluluk projeleri oluşturmaya kadar çok geniş bir yelpaze var. Bu yelpazenin herhangi bir yerinde sizin hayattaki duruşunuzu sağlamlaştıracak, iletişim yeteneklerinizi güçlendirecek, kim olduğunuzu daha net ve rahat ifade etmenizi sağlayacak bir dal muhakkak bulursunuz. O dal sayesinde yaptıklarınız belki de sizi alır, sıranın önlerine getirir.

Stajyer arkadaşlardan özgeçmişlerinde fark yarattığı projeler, çok sayıda şirkette farklı görev tanımları gibi şeyler beklemek haksızlık olacaktır evet ama geleceğine yönelik ne yaptığını görebilmek de bir o kadar önemli. Dediğim gibi ön izleme şansınız var sonuna kadar kullanın.

MÜLAKATLARIN EN AFALLATICI TARAFI: ÖRNEK BULMAK

Uzun dönem staj görüşmelerinde zorlandığım bir konudan örnek vermek istiyorum burada. Mesela biz Borusan olarak görüşmelerde yetkinlik bazlı mülakat tekniklerini kullanıyoruz. Bu şu demek: Adayların daha önce yaşamış olduğu somut ve süregelen örneklerle onları değerlendirmeye çalışıyoruz. Bunun için de onlardan “buna benzer şöyle bir durum yaşamıştım ve şu şekilde hareket etmiştim” gibi cümleler duymaya ihtiyacımız var. Peki görüşmelerde ne oluyor sizce?

Sadece zorunlu stajlarını gözlemleyerek yapmış ve gelecek üzerine fazla düşünme fırsatı yakalayamamış arkadaşlarla karşılaştığımızda bu değerlendirmeyi yapmak çok zorlaşıyor. Bu sorulara verecek yanıt bulmakta çok zorlanıyorlar. Farklı örnekler sunarak onlara yarımcı olmaya çalışıyoruz; bu sefer de görüşme motivasyonları düşmeye başlıyor, performansları etkileniyor. Diğer yandan yine sadece zorunlu stajını yapmış ama farklı gruplarda, kulüplerde görev almış kişiler örnek bulmakta daha yaratıcı olabiliyor. Yaptığı gönüllü staj varsa neden o alanda çalışmayı tercih ettiğini anlatırken birçok sorunun yanıtını verebiliyor. Görüşme sonunda da bir sonraki aşama için listede kalmayı başarabiliyor.

Farklı gruplarda, kulüplerde görev almış kişiler örnek bulmakta daha yaratıcı olabiliyor.

Yazımın başında da belirttiğim gibi hiçbirimiz gelecek ışığıyla aydınlanmış bir halde çıkmıyoruz okul kapısından. Kapıdan sonra sağa mı yoksa sola mı gideceğimize dair fikir veren deneyimlerimiz oluyor sadece. Bu deneyimleri de stajlarla, görev aldığımız çalışmalarla ya da organize edilmesine destek olduğumuz etkinliklerle elde ediyoruz. 4-5 yıl boyunca bunlara sahip olabileceğiniz epey fırsat çıkacak karşınıza. Hamlet’ten rol çalmış gibi olacağız ama fırsatları görmek, yakalamak ya da yakalayamamak, sanırım meselenin zor kısmı bu.

Erdi Kabakuşak
YAZAR HAKKINDA

Erdi Kabakuşak

Erdi Kabakuşak, Borusan Danışmanlık’ta Çözüm Merkezi İşe Alım Uzmanı. Yazı, sinema emekçiliği ve tiyatro tutkunu.