Oz Büyücüsü’nde, yağmur altında kalarak paslanan “Teneke Adam”ı hatırlarsınız. Ne zaman bir robot konusu geçse, aklıma tek dileği bir kalbi olmasını isteyen bu robot gelir.
Robot kelimesi her ne kadar 1920’lerde Çek yazar Karel Čapek tarafından kullanılsa da kavram olarak antik dönem efsanelerinden günümüze kadar uzanıyor. İnsan eski çağlardan bu yana sevmediği ya da zor bulduğu işleri yaptırabileceği, sızlanmayan bir yardımcı arayışından hiç vazgeçmemiş.
Robot denince aklımıza fiziksel ve insansı makinalar gelse de yazılım robotları (Robotic Process Automation) günümüz iş dünyasında her geçen gün daha da yaygınlaşıyor. Robotik kodlama da geleceği şekillendirmeye başlıyor. Biz de Borusan CAT olarak son bir yılda 40’ı aşkın robotumuzla şirketimize, hatasız süreç çıktıları ve 6.000 saatlik işgücü tasarrufu sağladık.
Borusan CAT 40’ı aşkın robotla 6 bin saat işgücü tasarrufu yaptı.
Makine öğrenmesi algoritmaları ile tamir/bakım potansiyeli yüksek iş makinaları için otomatik duyum yaratan akıllı robotumuz “Müneccim”, birbirine entegrasyonu zor ve maliyetli sistemlerden aldığı verilerin karşılaştırmasını yapan mutabakat robotlarımız “Mutabot’lar”, stok seviyesine göre otomatik sipariş geçen ve sektörel internet sitelerinden otomatik satış fırsatı yaratan robotlarımız bunlardan bazıları.
20 yıl önce analitik düşünebilen ve makro yazabilen bir çalışan yaptığı işte fark yaratabiliyordu. Bugün KPI’larını en doğru şekilde belirleyip, rapor ve dashboard’lar üzerinden işini takip ederek hızla aksiyon alan yöneticilerden, süreç madenciliği ile kritik KPI’lardaki değişimleri anında tespit eden, karşılaştıran ve gerekli tüm aksiyon/eskalasyonları otomatik başlatabilen robotların dönemine girmiş bulunuyoruz.
İŞİN GELECEĞİ
Peki robotlar işimizi elimizden alacak mı? Bu bağlamda, işgücü dinamiklerinin değişimi ve teknolojik gelişim öngörüleri yol gösterici olacaktır. Globalleşen dünyada hem hizmet verdiğimiz platformlar hem de yaptığımız işler hızla değişecek. Çalışanlarda daha özelleşmiş tecrübeler ön plana çıkacak ve kişiye özel ve odaklı içeriklerle hayat boyu eğitim bu konuda anahtar rol oynayacak.
Çalışanlarda daha özelleşmiş tecrübeler ön plana çıkacak ve hayat boyu eğitim çalışanın hayatında anahtar rol oynayacak.
Bu yetkinliklere sahip işgücünün “Pazar Yeri” modeliyle internet ortamında zaman ya da görev bazlı iş fırsatı buldukları/hizmet sundukları platformlar büyümeye devam edecek. Halihazırda, VirtualCoworker benzeri siteler çalışanlara uzaktan günlük/saatlik iş fırsatları sunarken, Fiverr gibi siteler “Gamification” yaklaşımı ile kodlamacıdan tasarımcıya, tercümandan müzisyene kadar birçok uzmanın listelendiği, iş kalitelerinin ve yetkinliklerinin müşteri deneyimi ile puanlandığı ve buna göre ücretlendirildiği bir platform sağlıyor.
Gartner’ın yaptığı bir çalışmaya göre önümüzdeki 5 yıl içerisinde global olarak rutin döngüler içeren 2,3 milyon iş yok olurken onların yerini, inovasyon, yaratıcılık ve odaklı bilgi gerektiren 4,1 milyon yeni iş alacak.
5 yıl içerisinde 2,3 milyon rutin iş yok olurken onların yerini, inovasyon, yaratıcılık ve odaklı bilgi gerektiren 4,1 milyon yeni iş alacak.
Kim bilir, çoğumuzun şehrin gürültü ve kalabalığından uzak, bol güneş alan büyük bahçeli bir evde yaşama hayali vardır. 10 yıl içerisinde yetkinliğimize uygun işleri uzaktan saatlik ücretle yaparak, gündüz kollektör ve robotlarla depoladığı enerji sayesinde çiftçi robotlar çalıştırıp, meyve ve sebze yetiştirerek gerçekleşecek.
Teknolojik gelişim boyutunda ise Siri, Cortana ve Alexa tarzı akıllı robot asistanlar artan fiziksel kontrol kabiliyetleri ve organizasyon yetenekleriyle hayatımızın önemli parçası haline gelecek.
Kısa vadede en iyi seyahati planlayan (örneğin uçak ve/veya hızlı tren, havalimanı aktarma maliyeti, toplantı yerine uzaklık gibi konuları da dikkate alarak en uygun bileti satın alan) robotların, bir sonraki aşamada daha karmaşık işleri yapabilen robotlara (evdeki tüm bireyleri memnun edecek ve bütçeye uyan yaz tatilini planlayan) dönüştüğünü göreceğiz.
Firmaların tek seferlik ürün satışından, uzun süreli servis sağlayıcılığına soyundukları iş modelleri daha da gelişecek. Örneğin, beyaz eşya üreticileri buzdolabı satmak yerine marketler, diyetisyenler, lojistik şirketleri ile işbirliği yaparak uçtan uca “sağlık beslenme” programı sunacaklar ve tercihlerimiz, tüketim durumumuz ve o anki ruh halimize göre evdeki Alexa ile iletişime geçerek, buzdolabına ürün, yiyecek siparişi teslim edecekler (1 yıl 2 kişilik vejeteryan beslenme programı gibi).
Firmaların tek seferlik ürün satışından, uzun süreli servis sağlayıcılığına soyundukları iş modelleri daha da gelişecek.
İnternet üzerinden satın aldığınız, bu altyapıya uygun üretilmiş birçok ürün, kargo yerine oturduğunuz sokağın köşesindeki gelişmiş 3D yazıcı dükkanından basılarak alınabilecek.
Muhtemelen 2030 yılında bildiğimiz anlamda bir sürücü ehliyeti kalmayacak. Birbiriyle konuşarak otonom uçan drone ve daha sofistike ulaşım araçları yaygınlaşacak.
Peki bundan 10 yıl sonra sayıları milyonlara ulaşacak, asker robotlar da dahil her yerde görev alacak, ülkelerin gücünü temsil edecek robotların enerji ihtiyaçları nasıl karşılanacak? Sanayi devriminden bugüne kadar öne çıkan enerji ve enerji kaynaklarının global olarak paylaşımı, bu dönemin en önemli konusu.
Diğer taraftan su ve oksijenin bulunmadığı, insanın yaşamasının imkânsız ya da çok maliyetli olduğu gezegenlerde robotların ve otonom iş makinalarının kıymetli maden çıkarıp üretim yaptığı, bugünün ekonomik yapısını etkileyebilecek bir senaryo kulağa hiç de uzak gelmiyor. (Çok büyük bir altın kaynağının bulunması, ekonomide altının karşılık özelliğini azaltıp kripto parayı daha ön plana çıkarır mı?)
ROBOTLAR & MEDENİYETİMİZ
Bahsettiğim konuların hiçbiri hayal değil, sadece bugün kullanılmaya başlamış olan teknolojilerin gelişim öngörüsü. İnsan hızla gelişen bu teknolojiyi, “Teneke Adam”da yaptığı hatayı tekrar etmeyerek kalp süzgecinden geçirip mi kullanacak yoksa tüm hırsı ile Thomas Hobbes’un ünlü sözü “Homo homini lupus”u, “Robot homini lupus” haline mi dönüştürecek, bunu hep birlikte göreceğiz.
